Odezwa do przyszłych tłumaczy, bracia, więcej dystansu do siebie. Cykl mini-poradnika dla początkujących tłumaczy.

Praca tłumacza pisemnego może prowadzić do nerwicy, histerii i depresji. Dlatego, nie każdy człowiek, nawet najlepiej znający język, nadaje się do wykonywania tego zawodu. Z pierwszych dwóch zdań można wywnioskować, że tłumacz musi być osobą bardzo pewną siebie. Jest to prawda, ale tłumacza musi jednocześnie cechować ogromny krytycyzm wobec swojej pracy. Należy podkreślić, że krytycyzm, o którym mowa dotyczy wyników pracy, źródeł, z których tłumacz czerpie wiedzę, porad, które uzyskuje od kolegów po fachu, a nie samego siebie.

Rzeczony krytycyzm jest niezbędny do samodoskonalenia się i do poszukiwania nowych rozwiązań. Raz znalezione rozwiązanie niekoniecznie oznacza, że jest najlepsze. Nawet już po oddaniu pracy klientowi, warto po upływie kilku dni czy tygodni wrócić do tłumaczonego tekstu i przyjrzeć się mu jeszcze raz świeżym i krytycznym okiem. Może zdarzyć się tak, że do tekstu wniesie swoje uwagi korektor lub sam klient. Wówczas pierwszym odruchem nie może być zabarykadowanie się ze swoją opinią i podejściem, gdyż taki stosunek do uwag ludzi patrzących na naszą pracę z innej perspektywy, jest najzwyczajniej w świecie mało konstruktywny. Otwarcie się na opinie innych, nawet bolesne lub podawanych w sposób napastliwy może doprowadzić do sytuacji, że nasza wiedza ulegnie zwiększeniu, a jedyną ceną za tę wiedzę będzie konieczność zniesienia kilku uszczypliwych uwag. Pamiętam sytuację, gdy współpracując z drugim tłumaczem nad wspólnym tekstem, wniosłem kilka uwag do jego pracy, podając mu ‘na tacy’ nie tylko wątpliwości, ale gotowe rozwiązania wraz ze źródłami. Tłumacz nie przyjął do wiadomości żadnych uwag. Jedyną odpowiedź, jakiej się doczekałem brzmiała, że wszystko sprawdził w słowniku więc o błędach nie może być mowy. Taki sposób informowania o swoich racjach uniemożliwia konstruktywne podejście do swojej pracy. Co gorsza, powoduje także, że wiedza danej osoby nie będzie rozszerzała się. Tłumacz sam pozbywa się możliwości ewaluowania, odkrywania nowych możliwości. Można nawet zaryzykować stwierdzenie, że po kilku latach takiej pracy w wybranych kilku dziedzinach, praca takiej osoby nie będzie się zbytnio różnić od pracy osoby wykonującej zadanie przy taśmie produkcyjnej w fabryce. Stanie się nudna i mechaniczna. Zamiast permanentnego samorozwoju tłumacza czeka zmechanizowanie obowiązków a wszelkie odstępstwo od znanych już reguł będzie przyczyną nerwów i poczucia straconego czasu.  

Konsekwentnie, gorąco zachęcam wszystkich tłumaczy do konstruktywnego samokrytycyzmu. Zachęcam, w szczególności początkujących tłumaczy, do dzielenia się wynikami swojej pracy i poddawaniu ich ocenie innych osób. Idealnym narzędziem, które umożliwia nam uzyskanie opinii o wynikach pracy różnych osób są branżowe fora internetowe. Osobom, którym trudno oddzielić nieprzychylne opinie dotyczące wyniku pracy od swojej osoby już na wstępie odradzam wejście w trudny świat tłumaczeń pisemnych. W tym świecie dyplom, dziesiątki certyfikatów i szkoleń, a także wszystkie tytuły mają najmniejsze znaczenie.  Liczy się tylko i wyłącznie finalny wynik twojej pracy, który podlega ocenie klienta, który może ale nie musi mieć racji. Jak radzić sobie z klientami, którzy nie mają racji ale upierają się przy swoim zdaniu poświęcę co najmniej kilka tekstów na moim małym blogu. Pocieszający jest fakt, że wyjątkowo złośliwi klienci zdarzają się naprawdę rzadko. Z reguły, nasza wiedza i zaangażowanie prowadzi do oddania pracy, która jest co najmniej akceptowalna i pozwala poczuć satysfakcję.

Osoby otwarte i ciekawe tego co w pracy trudne, zabawne, denerwujące lub nietypowe zachęcam gorąco do zaglądania na strony tego bloga.