Wojewódzki byłby na nie, czyli pięć wad pracy w domu

Praca, którą można wykonywać w domu wydaje się nie mieć żadnych wad (chyba, że ktoś wyjątkowo nie lubi swoich czterech kątów). W powszechnym mniemaniu ten rodzaj pracy cechuje możliwość dowolnego regulowania godzin pracy (w domyśle, nigdy więcej ośmiu godzin dziennie), brak nadzoru (pan kierownik mi ‘lotto’), swobodne decydowanie o dniach wolnych od pracy (odwrócone proporcje, weekend trwa 5 dni a tydzień roboczy skracamy do dwóch) a nawet niczym nieskrępowana możliwość robienia zakupów w godzinach poza godzinami szczytu (co najbardziej doceniamy w okresie okołoświątecznym, gdy do sklepu rzucają świeżego karpia). To wszystko w jakimś stopniu jest rzeczywiście prawdą, ale jak mówi przysłowie, każdy kij ma dwa końce.

Po pierwsze, chociaż praca w domu wydaje się być dla zadeklarowanego śpiocha idealna, śpioch musi liczyć się z sytuacją, że stały klient ściągnie go z łóżka o godz. 6.00 rano z dramatyczną prośbą o ekspresowe tłumaczenie. Dla odmiany obudzony tak 'brutalnie' tłumacz tego samego dnia może usłyszeć przyzywający dźwięk poczty elektronicznej o godz. 22.00 z prośbą o wykonanie tłumaczenia na godziny poranne. Gdy zaś sąsiad w ogródku grilluje przez całą sobotę niejeden tłumacz intensywnie pracuje nad tekstem, którego klient zażądał na poniedziałek. To wcale nie są odosobnione i rzadkie przypadki. Nieregularne godziny pracy de facto oznaczają, że tłumacz może spodziewać się otrzymania zlecenia w najdziwniejszych godzinach i okresach, także świątecznych. Pierwsza myśl, jaka zapewne niejednemu czytelnikowi przychodzi na myśl jest taka, że w takiej sytuacji można klientowi najnormalniej w świecie odmówić. Można, nawet dwa razy. Za trzecim razem klient po prostu znajdzie inną, mniej grymaśną osobę. Po dłuższym czasie, z pewnością tłumacz wypracuje sobie pewne wygodne dla niego relacje i może ograniczyć przyjmowanie takich niespodziewanych zadań, ale należy mieć świadomość, że dzień pracy zaczynający się o 9.00 a kończący o 17.00 w praktyce jest nieosiągalny. Nielimitowany czas pracy służy zdecydowanie bardziej klientom, niż samym tłumaczom.

Po drugie primo (jak żartobliwie mawia się w mojej rodzinie), podobnie rzecz ma się z rzekomym brakiem nadzoru. Inaczej mówiąc, fantastycznym uczuciem wydaje się być brak szefa 'nad głową'. To również błędne rozumowanie. Osoba pracująca w małej firmie lub nawet sporej korporacji jest najczęściej przypisana do konkretnego kierownika. Tłumacz freelancer ma dokładnie tylu szefów, ilu ma klientów. Co gorsza, o ile jeden, nawet najgorszy ze ‘stałych’ szefów daje się z czasem ‘rozpracować’ i ‘ugłaskać’, pozwala poznać swoje reakcje, o tyle zmienny kalejdoskop klientów utrudnia rozpoznanie odpowiedniego poziomu i sposobu utrzymywania relacji. Sposób prowadzenia dyskusji, który znakomicie sprawdza się z jednym klientem może być absolutnie nieskuteczny względem innego klienta. Jeden nagminnie będzie dopytywał się o poprawność każdego trapiącego go wyrażenia przy okazji każdej pracy, którą odda tłumacz. Drugi nagminnie będzie zakłócał niedzielne popołudnie upewniając się, że tłumacz będzie dla niego we wtorek dyspozycyjny. Zakres ludzkich pomysłów, potrzeb i reakcji jest nieograniczony i współpraca tłumacza ze swoimi ‘szefami’, zwłaszcza w sytuacji ograniczenia dróg kontaktu do poczty email i telefonu jest najeżona licznymi pułapkami.

Po trzecie, wbrew pozorom praca w domu wymaga niesłychanej elastyczności i samo-zdyscyplinowania. W zimowy poranek wyjątkowo trudno wstać i dokończyć pracę tłumaczeniową, gdy tłumacza nie dozoruje bezpośrednio oko stojącego nad nim szefa. W letni poranek wstać jeszcze trudniej, bo zieleń za oknem i pogodnie usypiające błękitne niebo zdecydowanie ograniczają chęć do ciężkiej pracy. Wyjątkowo trudno obudzić się jesienią, gdy krople miarowo łomocą o parapet a przesilenie wiosenne rozłożyłoby na łopatki potężnego hipopotama, prawda? Należy uczciwie odpowiedzieć sobie pytanie, czy wewnętrzna motywacja jest na tyle silna, by w takiej sytuacji zmusić samego siebie do wysiłku bez wyraźnego nadzoru tego ‘złego’ szefa.

Po czwarte, niezmiernie ważnym aspektem jest samotność, której doświadcza osoba pracująca w domu. Wydaje się, że zdecydowana większość ludzi ceni sobie bezpośrednie relacje z osobami, z którymi codziennie spotykają się miejscu pracy. Wykonując swoją pracę jednym uchem wyławiają plotki i ploteczki krążące w miejscu pracy a w porze przerwy obiadowej wymieniają się informacjami na temat swojego życia, polityki czy pasji. Osoby źle czujące się bez takiej atmosfery nie są przygotowane do pracy w domu.

Po piąte, poważnym problemem, który może zaistnieć, są relacje z partnerem/partnerką, z którym tłumacz/tłumaczka mieszka. Po wielogodzinnym okresie samotności tłumacza ‘ciągnie do ludzi’, podczas gdy druga osoba umęczona wielogodzinnym hałasem, korkami, szumem informacji szuka ciszy i spokoju. Wszystkie, nawet najdrobniejsze sprawy kumulują się i sprawiają, że nieregularny tryb życia tłumacza może być niesłychanie uciążliwy nie tylko dla samego tłumacza, ale i osób żyjących z tłumaczem. Osoba pracująca w domu jest narażona na uwagi, że mimo całodziennego pobytu w domu nie zdołała odkurzyć dywanu czy pozmywać naczyń. Na nic zdają się tłumaczenia, że czas spędzony w domu do momentu powrotu partnera to czas spędzony w pracy. Tym bardziej, jeżeli partner opuszczający mieszkanie widział nas smacznie śpiących a po powrocie zastaje nas w … piżamie!

Podsumowując, większość tłumaczy pisemnych pracuje w domu. Rozważając możliwość pracy w domu nie należy skupiać się na zaletach tego rodzaju pracy, ale przede wszystkim na wadach tego rozwiązania, które dotykają również najbliższe osoby. Warto również pamiętać, że noszenie piżamy do godziny siedemnastej może być odbierane przez społeczeństwo za zachowanie ekscentryczne.